Periyodik Sistem ve Tarihçesi

Aynı cins (tür) atomdan meydana gelen elementler, tarihsel süreçte zamanla keşfedilmiştir. Elementlerin keşfedildiği tarihin net bilinmemesiyle birlikte 1800’lü yılların sonuna doğru 60-65 tane elementin bulunduğu bilinmektedir. Günümüzde doğada bulunan element sayısının 90 civarında olduğu bilinmektedir. Laboratuar ortamında üretilen yapay elementlerle birlikte toplam element sayısı, 118’dir. Elementlerin incelenmesinde ve hatta keşfedilmesinde kolaylık olması açısından tarih boyunca elementler hep gruplandırılmaya çalışılmıştır.

Elementleri özelliklerine göre gruplandırma ilk çağlardan beri yapıla gelen bir çalışmadır. İlk çağlarda doğada toprak, su, hava ve ateş olarak dört temel elementin olduğu iddia ediliyordu. Zamanla bunların element olmadığı anlaşıldı. 1800’lü yıllarda kimi zaman elementlerin fiziki özellikleri, kimi zaman kimyasal özellikleri göz önüne alınarak bilinen elementler gruplandırılmıştır. Bu gruplandırmalarla birlikte birçok element tablosu ortaya çıkmıştır.

Bilim adamları tarafından elementlerin sınıflandırılması için yapılan tablolarda, bazı özelliklerin periyodik olarak tekrar etmesi sebebiyle bu tablolara periyodik sistem (periyodik tablo ya da periyodik cetvel) denir. Tarih boyunca periyodik sistemlerle ilgili araştırma yapan bilim adamları ve yaptıkları çalışmalar aşağıda verilmiştir.

Johann Döbereiner (1780-1849)

Elementlerin sınıflandırılmasıyla ilgili ilk çalışmayı 1829 yılında Döbereiner yapmıştır. Döbereiner, lityum, sodyum ve potasyum gibi elementlere benzer özellik gösterdikleri için aynı grupta yer vermiş ve elementleri üçerli gruplar halinde göstermiştir.

Alexandre Beguyer de Chancourtois (1820-1886)

Benzer özellik gösteren bazı element ve iyonları dikey sıralarda olacak şekilde sarmal olarak sıralamıştır.

John Newlands (1837-1898)

Elementleri atom ağırlıklarına göre sıralamış ve oluşturduğu tabloyu müzik notalarına benzetmiştir. Ayrıca Newlands, ilk 8 elementten sonra benzer fiziksel ve kimyasal özelliklerin tekrar ettiğini fark etmiştir.

Henry Moseley (1817-1915)

1913 yılında elementleri, element atomlarının atom numarasına (proton sayılarına) göre düzenlemiştir.

Gilen Siborg  (1912-1999)

Periyodik sistemin en altında yer alan iki sıra hâlindeki elementleri düzenleyerek periyodik sisteme son şeklini vermiştir.

Dimitri İ. Mendeleyev (1834-1907) ve Lothar Meyer (1830-1895)

Birbirlerinden habersiz, aynı dönemde elementleri sınıflandırmış ve aynı sıralamayı bulmuşlardır. Ancak Meyer elementleri benzer fiziksel özelliklerine göre sıralarken, Mendeleyev bu sıralamada atom ağırlığını kullanmıştır. Ayrıca Mendeleyev oluşturduğu çizelgede elementlerin düzenli olarak tekrarlanan özellikler gösterdiğini fark etmiştir. Mendeleyev’in yaptığı sıralama günümüz de kullanılan elementlerin sınıflandırılmasına yakın bir sıralamadır.


Etiketler: Periyodik tablo ve tarihçesi nedir? l Periyodik tablo ve tarihçesi konu özeti indir l Periyodik tablo ve tarihçesi püf noktaları nedir? l Periyodik tablo ve tarihçesi l Periyodik tablo ve bilim insanları l Fen Bilimleri Dersi sözlüğü l Fen dersi konu özetleri l Periyodik tablo ve tarihçesi indir l Periyodik tablo ve tarihçesi proje ödevi indir l Periyodik tablo ve tarihçesi soruları çöz l Periyodik tablo ve tarihçesi araştırma ödevi l Fen ödevi indir