4.Sınıf Mıknatısların Uyguladığı Kuvvet Konu Anlatımı

Günlük hayatta birçok yerde karşılaştığımız ve demir, nikel, kobalt gibi maddeleri çeken cisimlere mıknatıs denir.

Mıknatıslar demir, nikel ve kobalt gibi maddelere kuvvet uygulayarak onları çeker. Uygulanan bu kuvvet temas gerektirmeyen kuvvettir.

Mıknatısların;

• Çubuk mıknatıs,
• U mıknatıs,
• Halka mıknatıs,
• At nalı mıknatıs gibi farklı şekilleri vardır.

Mıknatıslar birbirlerine de kuvvet uygularlar. Mıknatıslar bazen birbirini iterken bazen de çekerler. Bu durum mıknatısların farklı kutuplara sahip olmasından dolayı ortaya çıkar.

Mıknatısların çekme kuvvetinin en fazla olduğu bölgeler uç kısımlarıdır ve bu kısımlara mıknatıs kutupları adı verilir. Tüm mıknatıslarda kuzey kutup (N) ve güney kutup (S) olmak üzere iki kutup vardır.

Mıknatısların aynı kutupları birbirini iterken farklı kutupları birbirini çeker.

Mıknatısların birbirine ya da farklı cisimlere uyguladıkları kuvvetler temas olmadan meydana gelir. Yani mıknatısların uyguladıkları kuvvet temas gerektirmeyen kuvvet çeşidine örnektir.

MIKNATISLARIN KULLANIM ALANLARI

Mıknatıslar günlük hayatta birçok yerde ve farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Aşağıda mıknatısla-rın kullanım alanlarına bazı örnekler verilmiştir.

• Buzdolabı kapaklarında, bazı dolap ve çanta kapak-larında mıknatıs bulunur.
• Magnet denilen buzdolabı süslerinin arkasında mıknatıs kullanılır.
• Terziler, toplu iğneleri bir arada tutabilmek için mıknatıs kullanırlar.
• Hurdalıklarda büyük demir parçaları kaldırmak için dev mıknatıslar kullanılır.
• Fabrika bacalarında, çıkan dumanlarda bulunan küçük metal parçaları tutmak için mıknatıs kullanılır.
• Televizyon, bilgisayar, tablet ve cep telefonu ekranlarında ve özellikle hoparlör adı verilen kı-sımlarının yapısında mıknatıs kullanılır.
• Elektrik süpürgesi, çamaşır makinesi gibi aletlerin içindeki elektrik motorlarının yapısında mıknatıs kullanılır.
• Bankamatik kartı, kredi kartı, CD ve DVD’lerde mıknatıs kullanılır.
• Kapı zilleri, hoparlör ve mikrofonlarda mıknatıs kullanılır.
• Günümüzde MR adı verilen insanların hastalık-larının teşhisinde kullanılan cihazların yapısında güçlü mıknatıslar vardır.
• Günümüzde hızlı trenler; altlarında bulunan mık-natıslar yardımıyla hızlanıp yavaşlarlar.

Kâşiflerin, gemicilerin ve dağcıların yönlerini bulmak için kullandıkları pusulalarda da mıknatıs kullanılır. Pusula, bir destek üzerine serbestçe dönebilecek şekilde yerleştirilen küçük bir mıknatıs çubuğundan yapılmıştır. Pusula iğnesinin “N” yazılı kırmızı ucu her zaman dünyanın kuzeyini, diğer ucu da güneyi gösterir.