fensepetim Öğrenciler için özel oluşturulmuş fensepetim.com, Ortaokul Fen bilimleri dersi ve Fen bilgisi alanında müfredata uygun kaynakları sağlar.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan merkezî sistem sınavları, ulusal/uluslararası izleme araştırmaları, okul öncesi eğitim kurumları ve ilkokullarda akademik ve sosyal gelişimin takibi, ortaokul ve ortaöğretim kurumlarındaki ortak yazılı sınav faaliyetlerinin usul ve esasları ile ölçme değerlendirme merkezi müdürlüklerinin görev, yetki ve sorumluluklarını düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik; 5/1/1961 tarihli ve 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu, 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 30/5/1997 tarihli ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 37 nci maddesinin dokuzuncu fıkrası, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 313 üncü ve 326 ncı maddeleri ve 1/12/2006 tarihli ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Anket: Bireylerin kendileri hakkındaki görüşleri, öğrenme süreçleri, duyuşsal özellikleri, okul ortamları ve aileleri ile ilgili verilerin toplandığı ölçme aracını,
b) Bakan: Millî Eğitim Bakanını,
c) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,
ç) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP): Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin takip ettikleri program esas alınarak gelişim özellikleri, eğitim ihtiyaçları ve performansları doğrultusunda hedeflenen amaçlara ulaşmaya yönelik hazırlanan ve bu bireylere verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programını,
d) Dönem: Derslerin başladığı tarihten yarıyıl tatiline, yarıyıl tatili bitiminden ders kesimine kadar geçen süreyi,
e) Eğitim kurumu sınıf/alan zümreleri: Eğitim kurumunda aynı sınıfı okutan veya alanı aynı olan öğretmenlerden oluşan zümreyi,
f) e-Sınav: Basılı evrak kullanılmaksızın, sınav uygulama ve değerlendirilmesine ilişkin her türlü işlemin elektronik ortamda ve bilgisayarlar aracılığıyla yapıldığı sınavı,
g) e-Sınav merkezi: Ölçme ve değerlendirme süreçlerinin basılı evrak kullanılmaksızın elektronik ortamda yürütüldüğü merkezi,
ğ) Genel Müdürlük: Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,
h) İl sınıf/alan zümreleri: Aynı sınıfı okutan veya alanı aynı olan ilçe zümre başkanlarından oluşan zümreyi,
ı) İlçe Millî Eğitim Müdürleri Kurulu: İl millî eğitim müdürünün başkanlığında ilçe millî eğitim müdürleri ile il millî eğitim müdür yardımcıları/şube müdürlerinden oluşan kurulu,
i) İlçe sınıf/alan zümreleri: Aynı sınıfı okutan veya alanı aynı olan eğitim kurumu sınıf/alan zümre başkanlarından oluşan zümreyi,
j) Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini, destek eğitim hizmetleri de sağlanarak akranlarıyla birlikte sürdürmeleri esasına dayanan özel eğitim uygulamalarını,
k) Kısa süreli sınav: Ders yılı içerisinde haberli veya habersiz olarak ders saatinde yapılan sınavı,
l) Konu soru dağılım tablosu: Öğretim programında yer alan konu ve kazanımlarla soru sayılarının gösterildiği tabloyu,
m) Kurum: Bakanlığa bağlı örgün eğitimin yapıldığı resmî veya özel okulu,
n) Merkez: Ölçme Değerlendirme Merkezi Müdürlüğünü,
o) Merkezî sistem sınavı: Genel Müdürlük tarafından yapılan resmî/özel yerleştirme, bitirme, karşılaştırma sınavını,
ö) Ortak yazılı sınav: Öğretmenlerin ortak değerlendirme yapabilmelerine imkân vermek üzere birden fazla şubeye yönelik yapılan sınavları,
p) Öğrenci: Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel kurumlarda eğitim görenleri,
r) Öğretim yılı: Ders yılının başladığı tarihten ertesi ders yılının başladığı tarihe kadar geçen süreyi,
s) Ölçme aracı: Öğretim programlarında yer alan derslere ait kazanımlara öğrencilerin erişim düzeylerinin ölçülmesi, yıllara göre gelişimlerinin izlenmesi, not ile değerlendirilmesi veya sınıf geçme durumlarının belirlenmesi amacıyla yapılan uygulamayı,
ş) Protokol sınavı: Merkezî sistem sınavı yapılması amacıyla resmî/özel kurum veya kuruluşlar ve Bakanlığa bağlı diğer birimler ile Genel Müdürlük arasında yapılan sözleşmeye dayalı sınavı,
t) Tutum ölçekleri: Öğrencilerin öğrenmesine ve öğrenmeye yönelik olumlu veya olumsuz tutum geliştirmesine neden olan faktörlerin belirlenmesi amacıyla hazırlanan ölçekleri,
u) Ulusal izleme araştırması: Farklı sınıf seviyelerinde öğrenim gören öğrencilerin örgün eğitimde farklı alanlarda edindikleri kazanımların ve akademik becerilerin ulusal düzeyde izlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla yapılan akademik becerilerin izlenmesi ve değerlendirilmesi (ABİDE), dört beceride Türkçe dil sınavı, okul tabanlı izleme ve benzeri çalışmaları,
ü) Uluslararası izleme araştırması: Farklı sınıf seviyelerinde öğrenim gören öğrencilerin örgün eğitimde farklı alanlarda edindikleri kazanımların ve akademik becerilerin uluslararası düzeyde izlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla yapılan uluslararası öğrenci değerlendirme programı (PISA), uluslararası matematik ve fen eğilimleri araştırması (TIMSS) ve benzeri çalışmaları,
v) Uygulamalı Ölçme ve Değerlendirme Kursu: Ölçme Değerlendirme Merkezi Müdürlüğünde görevlendirilecek öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme alanında bilgi ve becerilerini arttırmak, bu öğretmenlere uygulama örnekleri hazırlama becerisi kazandırmak amacıyla Genel Müdürlük tarafından düzenlenecek en az 30 saatlik kursu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ölçme ve Değerlendirme İlke ve Esasları
Ölçme ve değerlendirme ilke ve esasları
MADDE 4- (1) Ölçme ve değerlendirmede aşağıdaki genel esaslar gözetilir:
a) Öğrencilerin başarısı, öğretim programındaki kazanımlar esas alınarak dersin özelliğine göre yapılan ölçme uygulamaları neticesinde alınan puanlara göre tespit edilir.
b) Ölçme uygulamaları neticesinde öğrencinin programlarda amaçlanan bilgi, beceri ve duyuşsal özellikleri kazanıp kazanmadığı düzenli olarak izlenir ve değerlendirilir.
c) Ölçme uygulamalarında geçerlik, güvenirlik ve kullanışlılık açısından uygun ölçme araçları kullanılır. Ölçme aracının özelliğine göre cevap anahtarı, dereceli puanlama anahtarı, dereceleme ölçeği ya da kontrol listeleri kullanılır.
ç) Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim ve öğretimlerine devam eden öğrencilere yönelik ölçme değerlendirmede BEP esas alınır.
d) Sınav, ölçme değerlendirme ve yerleştirme işlemleri; güvenirlik, gizlilik ve tarafsızlık ilkeleri çerçevesinde yapılır.
e) Sınavlar adaylara/öğrencilere aynı ya da farklı sorularla aynı anda veya farklı zamanlarda basılı veya elektronik ortamda uygulanabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sınav Uygulama Esasları ile Ulusal ve Uluslararası İzleme Araştırmaları
Yazılı ve uygulamalı sınavlar
MADDE 5- (1) Yazılı ve uygulamalı sınavlarla ilgili olarak aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Sınav, öğrencilerin kazanım ve beceri edinme düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılır.
b) İlçe, il veya ülke genelinde ortak yazılı sınavlar yapılabilir. Bu sınavların uygulanmasına ilişkin iş ve işlemler millî eğitim müdürlüklerince yürütülür.
c) Bir dönemde her dersten iki yazılı sınav yapılır. Ancak haftalık ders saat sayısı altı ve üzeri olan derslerde il sınıf/alan zümrelerince karar alınması durumunda üçüncü sınav yapılabilir.
ç) Okullarda sınavlar;
1) 1. dönem 1. sınavlar: Ekim ayı son haftası–Kasım ayı ilk haftası,
2) 1. dönem 2. sınavlar: Aralık ayı son haftası–Ocak ayı ilk haftası,
3) 2. dönem 1. sınavlar: Mart ayı son haftası–Nisan ayı ilk haftası,
4) 2. dönem 2. sınavlar: Mayıs ayı son haftası–Haziran ayı ilk haftası,
aralığında yapılır. Sınav tarihleri öğretim yılı başında okullar tarafından e-Okuldan ilan edilir. Ancak mücbir sebeplerle sınavların belirtilen tarihlerde yapılamaması durumunda il millî eğitim müdürlüklerince gerekçesiyle birlikte sınav tarihleri değiştirilebilir. Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından, yoğunlaştırılmış eğitim programı uygulanan sınıflar ile işletmelerde mesleki eğitime öğrenci gönderilen sınıflarda ve mesleki eğitim merkezlerinde sınav tarihleri ilgili okul/kurumlarca belirlenir. Sınavlarla ilgili gerekli tedbirler okul müdürlüklerince alınır.
d) Uygulamalı sınavlar hariç, öğretmenlerin ortak değerlendirme yapabilmelerine imkân vermek üzere birden fazla şubede okutulan derslerin sınavlarının ortak yapılması esastır. Bu sınavların şube ve sınıflar bazında analizleri yapılır. Konu ve kazanım eksikliği görülen öğrencilerin durumları, ders öğretmeni ve eğitim kurumu sınıf/alan zümreleri tarafından yeniden değerlendirilir.
e) Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından, yoğunlaştırılmış eğitim programı uygulanan sınıflar ile işletmelerde mesleki eğitime öğrenci gönderilen sınıflarda ve mesleki eğitim merkezlerinde ortak sınav yapılmaz.
f) Okullarda yapılacak ortak yazılı sınavların soruları konu soru dağılım tablosuna göre hazırlanır. Konu soru dağılım tablosu il sınıf/alan zümreleri ve Ölçme Değerlendirme Merkezi Müdürlüğü ile birlikte oluşturulur.
g) Ülke ya da il/ilçe genelinde yapılacak ortak yazılı sınavlar hariç, okullarda yapılan tüm sınavlar cevaplarını öğrencilerin oluşturduğu ve farklı bilişsel düzeyde kazanımları ölçen maddelerden oluşan yazılı yoklama şeklinde yapılır.
ğ) Uygulamalı sınavların hangi derslerden yapılacağı, şekli, sayısı ve süresi eğitim kurumu sınıf/alan zümreleri tarafından belirlenir. Okul müdürünün onayına bağlı olarak uygulanır.
h) Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının çerçeve öğretim programlarında yer alan meslek derslerinin sınavlarının ortak olması hâlinde diğer sınavlardan en az biri uygulamalı olarak yapılır.
ı) Türkçe/Türk dili ve edebiyatı ile yabancı dil derslerinin sınavları; dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerini ölçmek için yazılı ve uygulamalı olarak yapılır. Ülke geneli ya da il/ilçe geneli ortak yazılı sınav yapılması durumunda sınavın uygulamalı kısmı okul tarafından yapılır ve iki sınav birlikte değerlendirilir.
i) Okul öncesi ve ilkokul 1, 2, 3 ve 4 üncü sınıflarda öğrencilerin akademik ve sosyal gelişiminin takibi ders öğretmenlerince sürekli yapılır. Öğrencilerin gelişim düzeyleri, öğretmen rehberliğinde gerçekleştirilen bireysel ve grupla yapılan etkinliklere katılım gözlem formları, oyun temelli değerlendirmeler ve verilen görevleri yerine getirme amaçlı ölçme araçları ile takip edilir.
j) İlkokullarda öğrencilerin Türkçenin doğru ve güzel kullanımını geliştirmek amacıyla dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerinin izlenmesi ve geliştirilmesine yönelik ölçme araçları kullanılır.
k) Bir sınıfta bir günde yapılacak yazılı ve uygulamalı sınavların sayısının ikiyi geçmemesi esastır. Ancak zorunlu hâllerde bir sınav daha yapılabilir.
l) Ulusal/uluslararası izleme araştırmaları ile merkezî sınavlar haricinde zorunlu hâller dışında yazılı sınav süresi bir ders saatini aşamaz.
m) Öğretmenler tarafından ünite/tema ve/veya konu sonlarında öğrencilerin gelişimini belirlemek için kısa süreli sınavlar yapılabilir.
n) Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde BEP’te yer alan amaçlar esas alınır.
Ortak yazılı sınavlar
MADDE 6- (1) Ortak yazılı sınavlarla ilgili aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Bakanlıkça belirlenen sınıf düzeyi ve derslerden ortak yazılı sınav yapılabilir. Ortak yazılı sınavın hangi sınıf düzeyinde ve hangi derslerden yapılacağı öğretim yılı başında ilan edilir.
b) Bakanlıkça yapılacak ortak yazılı sınavlar hariç hangi sınıf düzeyinde ve hangi derslerde il/ilçe genelinde ortak yazılı sınavlar yapılacağına İlçe Millî Eğitim Müdürleri Kurulu tarafından karar verilir.
c) Bakanlıkça ve İlçe Millî Eğitim Müdürleri Kurulu tarafından ortak yapılması kararlaştırılan sınavların dışında kalan sınavlar okul genelinde ortak yazılı sınav olarak yapılır.
ç) Bakanlıkça yapılacak ortak yazılı sınavlar için Genel Müdürlük tarafından, il/ilçe ve okul geneli yapılacak ortak yazılı sınavlar için il sınıf/alan zümreleri tarafından, konu soru dağılım tablosu hazırlanır ve öğrencilere bildirilir.
d) Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim ve öğretimlerine devam eden öğrencilere yönelik ölçme ve değerlendirmede BEP esas alınır.
e) Bakanlıkça ülke genelinde yapılacak ortak yazılı sınavların soruları ve cevap anahtarları Genel Müdürlük tarafından hazırlanır.
Akademik becerilerin izlenmesi ve değerlendirilmesi (ABİDE)
MADDE 7- (1) Akademik becerilerin izlenmesi ve değerlendirilmesi (ABİDE), öğrencilerin gerçek yaşam senaryoları üzerinden eleştirel düşünme, problem çözme, muhakeme etme, yorum yapma gibi üst düzey düşünme becerilerini edinme seviyelerinin il düzeyinde izlenmesi, değerlendirilmesi ve yıllara göre karşılaştırılmasının yapıldığı araştırmadır.
(2) Akademik becerilerin izlenmesi ve değerlendirilmesi (ABİDE) araştırmalarında aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Belirlenen sınıf düzeylerinde öğrencilerin belli alanlardaki zihinsel becerilere ne ölçüde sahip oldukları geliştirilen bilişsel testler ile belirlenir.
b) Geliştirilen anketler ve tutum ölçekleri ile öğrencilerin başarılarını etkileyen duyuşsal özellikler, aile ve okul özellikleri belirlenerek bağlamsal değerlendirmeler yapılır.
c) Araştırma iki yıllık döngüler hâlinde yapılır.
ç) Araştırmada örneklem, ili temsil edecek şekilde belirlenir.
d) Araştırma sonuçlarına yönelik il ve ülke raporu hazırlanır.
Dört beceride Türkçe dil sınavı
MADDE 8- (1) Türkçenin korunması ve geliştirilmesi amacıyla öğrencilerin öğretim süreçleri boyunca kazandıkları dinleme, konuşma, okuma, yazma becerilerindeki gelişimlerinin izlendiği araştırmadır.
(2) Dört beceride Türkçe dil sınavı araştırmalarında aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Araştırma iki yıllık döngüler hâlinde yapılır.
b) Araştırmada örneklem, ülkeyi temsil edecek şekilde belirlenir.
c) Araştırma, e-Sınav veya yazılı olarak yapılabilir.
ç) Araştırma sonuçlarına yönelik ülke raporu hazırlanır.
Okul tabanlı izleme
MADDE 9- (1) Öğretim programlarının etkisini öğrencilerin akademik çıktıları üzerinden görebilmek amacıyla okul tabanlı izleme araştırması yapılır.
(2) Okul tabanlı izleme araştırmalarında aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Bu uygulama ile öğrencilerin belirlenen sınıf düzeylerinde belirlenen derslerde kazanmış oldukları bilgi ve becerileri izlenir, öğrenci ve öğretmenlere geri bildirim verilir.
b) Geliştirilen anketler ve tutum ölçekleri ile öğrencilerin başarılarını etkileyen faktörler belirlenerek bağlamsal değerlendirmeler yapılır.
c) Araştırmada örneklem, ili temsil edecek şekilde belirlenir.
ç) Araştırma sonuçlarına yönelik il ve ülke raporu hazırlanır.
Uluslararası öğrenci değerlendirme programı (PISA)
MADDE 10- (1) Örgün eğitime devam eden 15 yaş grubundaki öğrencilerin okuma becerileri, matematik okuryazarlığı ve fen okuryazarlığı alanlarındaki becerilerini ölçmeyi hedefleyen bilişsel test ve anketleri içeren bir araştırmadır.
(2) Uluslararası öğrenci değerlendirme programı (PISA) araştırmasında aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Araştırma ile ülkemiz ve diğer ülkelerdeki öğrencilerin akademik becerilerine yönelik ilerlemeler izlenir.
b) İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatının belirlediği döngülerle Genel Müdürlük tarafından uygulanır.
c) Araştırma ile ilgili uluslararası rapor yayımlandıktan sonra ulusal rapor hazırlanır.
Uluslararası matematik ve fen eğilimleri araştırması (TIMSS)
MADDE 11- (1) Ülkemiz ve diğer ülkelerdeki öğrencilerin matematik ve fen alanlarında kazandıkları bilgi ve becerilerin değerlendirilmesine yönelik bir izleme araştırmasıdır.
(2) Uluslararası matematik ve fen eğilimleri araştırması (TIMSS)’nda aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Araştırma kapsamında veri toplamak amacıyla Bakanlıkça belirlenen sınıf düzeyindeki öğrencilere matematik ve fen alanlarında geliştirilen başarı testleri ve anketler uygulanır.
b) Bu araştırma, Uluslararası Eğitim Başarılarını Değerlendirme Kuruluşunun belirlediği döngülerde Genel Müdürlük tarafından uygulanır.
c) Araştırma ile ilgili uluslararası rapor yayımlandıktan sonra ulusal rapor hazırlanır.
MEB ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YÖNETMELİĞİNİN TAMAMI İÇİN TIKLAYINIZ…