5.Sınıf Tam Gölge Konu Anlatımı

Çevremizdeki canlı ve cansız varlıkların önlerinde ve arkalarında, özellikle günün sabah ve öğleden sonraki vakitlerinde bir karartının oluştuğunu hepiniz görmüşsünüzdür. Peki acaba bu karartı nedir? nasıl oluşur?

Işık kaynağından yayılan ışık ışınları, saydam olmayan (opak) bir madde ile karşılaştığında o maddenin diğer tarafına geçemez. Maddenin arkasında karanlık bölgeler oluşur. Bu karanlık bölgeye tam gölge denir. Gölgenin şekli, opak cismin şeklinin aynısıdır.

Tam gölge oluşumu, ışığın doğrusal yolla yayıldığının da göstergesidir. Tam gölgenin oluşumu için bir ışık kaynağı ile opak bir madde gereklidir.

Bir ışık kaynağı önüne konulan opak cismin gölgesi şu şekilde çizilir:

* Işık kaynağından çıkan, cismin köşelerine ulaşan ışınlar çizilir.
* Işınların perde üzerinde çakıştığı noktalar belirlenir.
* Perde üzerinde belirlenen noktalar birleştirilir.
* Perde üzerinde birleştirilen bölge siyah renge boyanır.

Perdede oluşan tam gölgenin büyüklüğü, cismin büyüklüğüne, ışığın geliş açısına, cismin ışık kaynağı ile perdeye olan uzaklığına bağlıdır.

Perdede oluşan gölgeyi büyütmek için:

– Cisim kaynağa yaklaştırılabilir.

– Perde cisimden uzaklaştırılabilir.

– Işık kaynağı cisme yaklaştırılabilir.

Perdede oluşan gölgeyi küçültmek için:

– Cisim kaynaktan uzaklaştırılabilir.

– Perde cisme yaklaştırılabilir.

– Işık kaynağı cisimden uzaklaştırılabilir.

GÜNEŞ TUTULMASI

Ay, Dünya’nın etrafında dolanma hareketi yaptığı belirli zamanlarda Güneş ile Dünya arasına girer. Bu sırada Ay, Güneş ışınlarının Dünya’ya gelmesini engeller ve Dünya üzerinde Ay’ın tam gölgesi oluşur.

Dünya üzerinde tam gölgenin oluştuğu yerler ışık almaz ve bu bölgelerde Güneş bir süre görünmez. Bu olaya Güneş tutulması denir.

AY TUTULMASI

Dünya, Güneş etrafında dolanırken kimi zaman Güneş ile Ay arasına girer. Dünya bu konumda iken Güneş ışınları Dünya’dan geçemediği için Ay’a ulaşamaz. Dünya’nın gölgesi Ay’ın üzerine düşer ve Ay’ı kapatır. Bu olaya Ay tutulması denir.